بازنمایی سیمای کیانیان در تاریخ‏نگاری و حماسه‏سرایی دوره‏ی ایلخانان

نویسندگان

احمد فضلی نژاد

چکیده

یکی از پیامدهای مهم تهاجم مغولان و استقرار دولت ایلخانی در ایران، رشد و گسترش تاریخ‏نگاری و گرایش‏های تازه در تاریخ‏نگری ایرانیان است. در این دوره، برخی تاریخ‏نگاران ایرانی ضمن توجه به جهان گشایی مغولان و خلق حماسه‏های تاریخی، در یک کنش رنسانسی به بازخوانی حماسی‏ترین دوره در روایات ملی ایرانیان، یعنی عصر کیانی روی آوردند و در رویکردی آگاهانه، به انطباق آن با دوره‏ی ایلخانان پرداختند. در این مقاله، با روش توصیفی- تحلیلی و براساس تفسیر متون و منابع، سه مرحله‏ی تلاش دانشوران ایرانی درجهت بازآفرینی عصر کیانیان در دوره‏ی مغول مورد بررسی قرار گرفته و مهم‏ترین رویدادها، منابع و ذهنیت تاریخی نمایندگان هر مرحله ارزیابی شده‏ است. مرحله‏ی نخست، تفسیر مورخان از هجوم مغول به مثابه‏ی تحقق هجوم تورانیان است که سلطان جلال‏الدین خوارزمشاه مانند پهلوانان کیانی در پیکار با تورانیان شناخته می‏شود. مرحله‏ی دوم، تشبیه ایلخانان به کیانیان و جغتاییان به تورانیان و تأکید مورخان بر جنگ های خارجی ایلخانان به عنوان تلاش برای دفاع از مرزهای ایران زمین است. در این مرحله، اباقا به دلیل جنگ های طولانی‏اش با دشمنان شرقی و غربی، دارایشخصیتی کیانی می شود و در جایگاه کیخسروی قرار می‏گیرد. مرحله‏ی سوم، دوره‏ی ایلخانان مسلمان- از غازان تا ابوسعید- است که دانشوران ایرانی با سرودن حماسه‏های تاریخی به تلاش برای انطباق رویدادها و اقدامات شاهان ایلخانی به ویژه غازان با کیانیان می‏پردازند. حماسه‏های تاریخی ظفرنامه (اثر حمدالله مستوفی) و غازان نامه(از نوری اژدری) دو نمونه‏ی برجسته در بازخوانی سیمای کیانیان در این مرحله از تاریخ مغول به شمار می‏آیند. علاوه بر این، هنرمندان، نویسندگان و دیوانیان ایرانی با پژوهش های گسترده در شاهنامه ونسخه‏برداری‏های متعدد از آن، به اقدامی بی‏سابقه درجهت احیای روایات ایرانی و ارائه‏ی تصویری حماسی از دولت ایلخانان دربرابر دشمنانشان دست زدند. نسخه‏ی حمدالله مستوفی از شاهنامه در کنار سرودن ظفرنامه و همچنین تهیه‏ی شاهنامه‏ی بزرگ مغول و شاهنامه‏های کوچک در دربار ایلخانان و آل اینجو در فارس از آن جمله‏اند.   واژه های کلیدی: کیانیان، ایلخانان، جهانگیرنامه، ظفرنامه، غازان نامه، شاهنامه‏ی بزرگ مغول.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بازنمایی سیمای کیانیان در تاریخ‏نگاری و حماسه‏ سرایی دوره‏ ی ایلخانان

  یکی از پیامدهای مهم تهاجم مغولان و استقرار دولت ایلخانی در ایران، رشد و گسترش تاریخ‏نگاری و گرایش‏های تازه در تاریخ‏نگری ایرانیان است. در این دوره، برخی تاریخ‏نگاران ایرانی ضمن توجه به جهان‌گشایی مغولان و خلق حماسه‏های تاریخی، در یک کنش رنسانسی به بازخوانی حماسی‏ترین دوره در روایات ملی ایرانیان، یعنی عصر کیانی روی آوردند و در رویکردی آگاهانه، به انطباق آن با دوره‏ی ایلخانان پرداختند. در این م...

متن کامل

بازنمایی مردانگی در شبکۀ محلی سیمای ایلام

مردانگی امری برساختی و تاریخیاست که درفرهنگ­های گوناگون، به شیوه­های متفاوتی تجربه می­شود. پژوهش حاضر به بررسی پرمخاطب­ترین سریال­های شبکۀ محلی مرکز ایلام در سال­های اخیر پرداخته است.آنچه موجب عطف توجه به این موضوع شده، اهمیت آن در بافت به‌شدت در حال تغییر استان ایلام است. سؤال اصلی پژوهش این است که در شبکه محلی استان ایلام چه نوع تصویری از مردانارائه‌شده است. برای این منظور تلفیقی از چارچوب مف...

متن کامل

پژوهشی در قلمروی جغرافیایی کیانیان و شاهنامه

یشت نوزدهم اوستا ، زامیاد یشت ، که به کیان یشت نیز شهرت دارد مهم‎ترین سند در پژوهش‎های قوم شناسی و مقوله‎« بنیاد جغرافیایی تاریخ ایران » محسوب می‎شود . براساس این یشت آغاز شهریاری کیانیان ( کیقباد ، کیکاووس ، کیخسرو ، کی‎لهراسب ، کی‎گشتاسب ) و حکومت موفق آنان با کنار رودخانه‎هایی که به هیرمند منتهی می‎شود و دریاچه‎ی کیانسیه (‎هامون ) را در سیستان تشکیل می‎دهند ، پیوند دارد .       قراین دیگری ...

متن کامل

Degenerate Four Wave Mixing in Photonic Crystal Fibers

In this study, Four Wave Mixing (FWM) characteristics in photonic crystal fibers are investigated. The effect of channel spacing, phase mismatching, and fiber length on FWM efficiency have been studied. The variation of idler frequency which obtained by this technique with pumping and signal wavelengths has been discussed. The effect of fiber dispersion has been taken into account; we obtain th...

متن کامل

پژوهشی در تاریخنگاری بیهقی

در این مقاله کوشش کرده­ایم، با ذکر مستنداتی از متن کتاب تاریخ بیهقی و نیز مستند به برخی از ویژگی­های داستانی در آثار معاصران، اثبات نماییم که تاریخ بیهقی فراتر از کتاب تاریخ در معنای مصطلح و در حقیقت یک اثر پرمحتوای سیاسی، اجتماعی، اخلاقی و ادبی با زمینه­های داستانی همچون داستان تاریخی است؛ ضمن آن که ویژگی­های گزارش، روزنامه و فیلم­نامه نویسی را هم یکجا داراست. و لذا تاریخی است از لونی دیگر. ا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
تاریخ نگری و تاریخ نگاری

ناشر: دانشگاه الزهرا

ISSN

دوره 23

شماره 12 2014

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023